فكر دموكراسي سياسي به مثابه توسعه سياسي جامعه يكي از اركان شكل‌دهنده توسعه متوازن است و بدون تحقق آن تصور جامعه توسعه يافته انگاره‌‌اي خام و موهوم خواهد بود. شكل‌گيري دموكراسي، به عنوان يك روند و جريان ـ مستلزم پاي‌بندي دولت‌ها و ملت‌ها به پاره‌اي لوازم اجتناب‌ناپذير است. همان‌گونه كه تشكيل دو پديده دولت ـ ملت نيز در شمار دست‌آوردهاي مدرنيته است، براي استقرار تمام و كمال دموكراسي سياسي، عينيت يافتن همه‌سويه مشاركت سياسي به اندازه اجرايي شدن شايسته‌سالاري، ضروري است؛ همان‌طور كه وجود نهادهاي متكثر مدني و به تبع آن پيدايش جامعه مدني، به ميزان ظهور احزاب، لازم و ملزوم است.