هوش اخلاقي، مجموعه‌اي از توانايي‌ها و مهارت‌هاي شناختي است، که به ما توانايي توجه، پذيرش و عمل اخلاقي را مي‌دهد. شناختن موقعيت‌هاي اخلاقي و انتخاب رفتاري متناسب با آن موقعيت و بي‌تفاوت نماندن، نمونه‌هايي از مهارت‌هاي شناختي در هوش اخلاقي هستند. کسي که از هوش اخلاقي خوبي برخوردار است، در مواجهه با هر پيشامدي در زندگي، با کمک گرفتن از اين مهارت‌هاي شناختي و پردازش سريع اصول اخلاقي، مي‌تواند شيوه‌ي مناسبي را در ذهنش اتخاذ کند و واکنش‌ رفتاري اخلاقي مناسبي، مبتني بر عقل و منطق از خودش بروز بدهد. با اين تعريف، هوش اخلاقي قوه و استعدادي است که هر چه بيشتر در خودمان پرورش بدهيم، واکنش‌هاي ما کم‌تر آني، واکنشي، هيجاني و بيشتر مبتني بر اخلاق اصيل و خرد و عقل سليم خواهند بود.