مولف اين پرسش را مطرح مي‌سازد که، طي دوره تاريخي از 1920 تا 1970، کدام ايدئولوژي‌ها و جهان‌بيني‌ها در ايران پديد آمدند و ميان ايدئولوژي و جهان‌بيني دوران پس از انقلاب و پيش از انقلاب چه رابطه و نسبتي وجود دارد. جهان‌بيني‌هائي که مولف موضوع مطالعه قرار داده در متوني بيان شده‌اند که نخبگانِ روشنفکر ايراني در عصر پهلوي نوشتند - روشنفکران پيشتاز که ترجمانِ اصولي‌ترين وجوه فکري و صور دريافت شمرده مي‌شوند و بيشتر با آن جهان‌بيني که در ذاتِ مرامِ انقلاب اسلامي وجود دارد در کشاکشند. پِدِرسُن، در چند فصل، به تحليل داستان‌هائي از پنج نويسندهي ايراني - جمالزاده، هدايت، چوبک، آل‌احمد و گلشيري مي‌پردازد. سپس، در فصل آخر، ضمن مرور نوشته‌هاي چهار متفکر ايراني و مرام‌پرداز ايراني - سيد جمال‌الدين اسدآبادي، کسروي، نصر و شريعني - نتايج اين تحليل را در چشم‌اندازي جمع‌بندي مي‌کند.