خط مشخصي که زندگي هيتلر را به دو دوره تقسيم مي‌کند برشي عرضي نيست و زندگي او به قبل و بعد از آن تقسيم نمي‌شود، بلکه اين خط در طول زندگي‌اش امتداد مي‌يابد. نه تمام ضعف و ناکامي او به قبل از 1919 برمي‌گردد و نه تمام قدرت و موفقيتش به بعد از 1920. اما قبل و من بعد از آن، به موازات کمبودي استثنايي که به لحاظ تجربه فردي در او وجود دارد، جديتي استثنايي نيز در احساسات و زندگي سياسي‌اش ديده مي‌شود. قلندرمآب گمنام سال‌هاي پيش از تنگه چنان مي‌زيست و در صحنه سياسي روزگار خود چنان از صميم قلب فعاليت مي کرد که گويي سياست‌مداري کارکشته است؛ و پيشوا و صدراعظم رايش، در زندگي شخصي‌اش نيز همچنان قلندرمآبي موفق باقي ماند. ويژگي سرنوشت‌ساز زندگي هيتلر تک‌بعدي بودنش است.