مجمع‌‌الجزاير گولاگ (جلد اول) تلاش سولژنيتسين براي گردآوري گزارشي ادبي تاريخي از سيستم وسيع زندان‌ها و اردوگاه‌هاي کار است که اندکي پس از به دست گرفتن قدرت توسط بلشويک‌ها در روسيه در سال 1917 به وجود آمد و در دوران حکومت استالين از سال 1924 تا 1924 گسترش زيادي يافت. بخش‌هاي مختلف اين سه جلد دستگيري، بازجويي، محکوميت، انتقال و زنداني شدن قربانيان گولاگ توسط مقامات شوروي در طي چهار دهه را شرح مي‌دهد. اين اثر شرح تاريخي و روايت‌هاي زندگي‌ نامه‌اي سولژنيتسين را با شهادت‌هاي شخصي متعدد ديگر زندانيان که او در دوران حبس خود جمع‌‌آوري و به خاطر سپرده بود، در هم مي‌آميزد. پس از انتشار جلد اول مجمع‌الجزاير گولاگ، سولژنيتسين بلافاصله در مطبوعات شوروي مورد حمله قرار گرفت. عليرغم علاقه شديدي که در غرب به سرنوشت او نشان داده شد، در 12 فوريه 1974 دستگير و به خيانت متهم شد و روز بعد از شوروي تبعيد شد.