اگر رويا زبان ناخودآگاه باشد، روياهاي هنرمندان و متفكران نادري چون كافكا، آدورنو، بنيامين و لئوناردو داوينچي را از روي آثاري كه در نهايت بيداري و آگاهي آفريده‌اند، مشكل بتوان تفسير كرد. مسلما اين روياها با تجربه‌هايي كه آن‌ها در بيداري داشته‌اند بي‌ارتباط نيست. حال بايد پرسيد كه متفكران و هنرمندان تا چه اندازه تحت تاثير خواب‌ها و روياهايشان به خلق اثر پرداخته‌اند يا برعكس، روياهايشان چه ميزان بازنمود تفكرات و تجربه‌هايشان بوده است.