چند و چون و چرايي دگرگوني هاي اقتصادي ايران در 50 سال گذشته، يكي از پرسش‌ها و نگراني‌هاي بسياري از كنشگران، نخبگان، برنامه‌ريزان و مديران اقتصادي و سياسي كشور است. پرسش از اين رو كه هنوز بسياري به درستي نمي‌دانند كه چه شده است كه اقتصاد كشور در گذر 50 سال گذشته به شرايط ناخوشايند كنوني رسيده است. چه شده است كه از سوداي تبديل شدن به ژاپن خاورميانه، اكنون ناگزير است با عربستان و امارات رقابت كند، و نه تنها ژاپن نشده كه كره هم از آن پيشي گرفته است. نگراني نيز از اين رو كه روشن نيست ايرانيان در آينده دور و نزديك، در كدامين سپهر اقتصادي و چگونه زندگي خواهند كرد. در پاسخ به اين پرسش، البته تاكنون كتاب‌ها و گفتارنامه (مقاله)هاي بسياري از سوي ديگران نوشته شده است. اما به چند دليل اين نوشته‌ها كمتر توانسته است پاسخي بسنده در پي داشته باشد، و يا دست كم من چنين مي‌پندارم. كهنه شدن داده‌ها، كهنگي پارادايم‌ها و پيش‌فرض‌هاي پژوهش و تحليل، دستوري يا تبلغي بودن نوشته و مانند آن، مي‌تواند بخشي از دليل اين ناكامي باشد.