شکوفايي زندگي بشري، منوط به تکوين و توسعه نهادهاي دموکراتيکي است که از آن طريق بهترين شيوه‌هاي باهم زيستن فرا گرفته شوند. اين نهادها، لزوما سازوکارها، سازه‌ها و ساختمان‌هاي عيني نيستند، بلکه اخلاقيات و ارزش‌هاي يک جامعه را شامل مي‌شوند. حال، به تعبير بسياري، ما ايرانيان در « بزنگاه‌هاي تاريخي» گوناگون، فرصت‌هاي گران‌قدري را براي تکوين و توسعه اين نهادها به دست آورده‌ايم، منتهي به علل گوناگون اين فرصت‌ها دود شدند و به هوا رفتند. از اين جهت، در اين کتاب تلاش مي‌شود تا طرح بحثي در تبيين آن علل با بازانديشي در نقش نهادهاي داخل ( در تقابل با نظريه توطئه) ارائه شود و از اين طريق دريچه‌اي براي بازخواني برخي از مهم‌ترين رخدادهاي تاريخ معاصر ايران باز گردد.