يوهان گئورگ هامان (1730-1788) نخستين هماورد تمام عيار نهضت روشنگري محسوب مي‌شد و حمله‌هايش به اين نهضت سازش ناپذير و كوبنده بود و نقص‌هاي آن را واضح‌تر نشان مي‌داد. هامان بنيادگذار واقعي سنت جدلي عقل ستيزانه‌اي بود كه سهم بزرگي در شكل‌گيري انديشه و هنر و احساس در غرب داشت. او كه از معدود نقادان اصيل عصر جديد بود و با سلاح‌هايي گاه منسوخ و بي‌اثر به جنگ گرايش غالب زمانه‌اش مي‌رفت، در برابر پيشروي نهضت روشنگري و عقل‌باوري قرن هجدهم نوعي مقاومت را سازمان داد كه نهايتا از رمانتيسم و ابهام‌باوري و ارتجاع سياسي سر در آورد. آيزايا برلين در كتاب حاضر با بررسي جذاب و نقادانه زندگي و عقايد هامان، او را سر‌چشمه فراموش شده نهضتي مي‌داند كه مشخصه‌اش رمانتيسم و عقل‌گريزي است و كل فرهنگ اروپا را تحت‌الشعاع خود قرار داده است.