شاهنامه سرگذشت يک قوم ملت است از حضيض بدويت تا اوج مدنيت؛ از زماني که اين ملت با طرز تهيه پوشاک خط و کتابت پخت و پز و ساير وجوه مدنيت آشنا نبود تا آن هنگام که در کشورداري کشورگشايي دين توحيدي علوم و فنون شعر و ادب و موسيقي و ... سرآمد ديگر ملل گشت؛ و البته در اين مسير بسيار دشوار و طاقت فرسا همه افراد اين ملت زحمات فراواني متحمل شدند؛ قربانيان ارجمندي فديه دادند تا سرانجام نهال تمدن به بار نشست گزارش سپاردن اين مسير دشوار را گروهي پرشمار از موبدان گوسان ها و خاندانهاي پهلواني حفظ کردند و به نسل آينده سپردند و دست آخر فردوسي آن گزارش را به هنرمندانه ترين و متناسب ترين شکل و به صورت روايي به نظم درآورد و جاودانه ساخت. شايد از اين رو باشد که عشق و علاقه به فردوسي و شاهنامه در ناخودآگاه بيشتر ايرانيان جاي گرفته است و اين عشق و علاقه به خاطر نقش سترگي است که شاهنامه در حفظ و تداوم نظام فکر و فرهنگ ايراني بر عهده داشته است. نويسنده اين سطور بر اساس همان عشق که گفته آمد از مدت ها پيش پژوهشهايي خرد و مختصر درباره شاهنامه به انجام رسانده و در هر يک از زاويه اي خاص به شاهنامه نگريسته است برخي از اين پژوهشها مستقيماً با خود شاهنامه مرتبط اند و برخي به حوزه اساطير و ساير حماسه ها و آثار مختلف حماسي اما فصل مشترک همه اين جستارها شاهنامه حکيم طوس است و انگيزه نوشتن آنها در طي سالها و به تفاريق بيشتر اداي دين به شاهنامه و فردوسي بوده است.