دياليتيك شيوه‌اي از تفكر و مجموعه‌اي است از مقولات به‌هم مرتبط كه تغييرات واقعي و فعل و انفعالات جاري در جهان يا بخشي از آن را، بي‌كم و كاست و به صورت دقيق، جذب و از آن خود مي‌كند. بدين سبب، ديالكتيك تا جايي كه واجد چنين ويژگي‌هايي باشد همچنين در حكم توضيح - جهان و از جمله جامعه - نيز هست. در عين حال ديالكتيك روشي عرضه مي‌كند براي وارسي واقعيتي كه چنين به فهم درآمده است، و همچنين براي عرضه يافته‌هاي‌مان به ديگراني كه اغلب ديالكتيكي نمي‌انديشند.