کتاب پيش رو در بردارنده ي سه جستار برگرفته از دفتر يادداشت روزانه ي يک نويسنده است که مواجهه ي داستايفسکي با اروپا را در سه نقطه ي زماني مختلف نشان مي‌دهد؛ دوتاي اول مجمل است و درگذرنده، اما آخري مفصل است و تعيين کننده، جامع و جهت دهنده. نويسنده ي روس در جستار نخست، که عنوان «تأملاتي در خصوص اروپا» را بر خود دارد و در مارس انتشار يافته، به «گسست و تشتت» مي‌پردازد، مسئله ي مهمي که به گمان او اروپا (خصوصاً فرانسه) و روسيه در تمامي سطوح به آن دچارند، اما حال و روز روسيه بنابر وحدت ذاتي و معنوي جامعه اش به مراتب بهتر از اروپاست و به قول داستايفسکي «هنوز در روسيه اميدي باقي است که بتوان يک بار ديگر ترکه ها را کنار هم دسته کرد»