تاریخگرایی و ایدهآلیسم هگل انقلاب عظیمی در فلسفه اروپا به وجود آورد و سنگ بنای مارکسیسم و فلسفه قارهای شد. هگل در «پدیدارشناسی جان»، مینویسد: «اندیشهها هنگامی سیال میشوند که اندیشه، (این دادهشدگی درونی)، خود را چون برآیند بازبشناسد،... نه با کنارهگیری و گوشهگزینی، بل با فروگذاریِ ثباتِ نهادگی خود ... از راه این حرکت است که اندیشههای محض تبدیل به مفاهیم میشوند و ... تنها در همین حالت است که همانی که هستند که در حقیقت هستند؛ حرکتهای خودفرمان ...».
