آمریکایی آرام

آمریکایی آرام [The Quiet American]. رمانی از گراهام گرین (1904-1992)، نویسنده انگلیسی، که در 1955 انتشار یافت. نویسنده، در پی اقامت خود در مالزی و هند و چین، از مشاهدات خود به عنوان خبرنگار جنگی استفاده کرده، ضد امریکایی بودن خویش را در قالب اثری طنزآمیز، بیشتر شبیه مرد سوم تا رمانهای به صبغه «مابعد طبیعی» خود، ابراز می‌دارد. وی با طنزی مؤدبانه و سهولت بیانی درخشان، طرز فکر امریکایی را به محاکمه می‌کشاند. یک روزنامه‌نویس انگلیسی به نام فاولر ، که نقش نظاره‌گر آسان‌طلب و بی‌غم را ایفا می‌کند؛ فوئنگ، معشوقه زیبای ویتنامی وی که نه زیاده اهل معنی است و نه زیاده شهوی؛ و آلدن پایل، جوان امریکایی اهل بوستون که به میدان جنگ کشانیده شده است و رستگاری جهان را به پذیرش نهادهای شگفت دموکراسی امریکایی وابسته می‌داند، چهره‌های داستانی اصلی این رمان‌اند.«آدمی هرگز برای خرابی‌هایی که به بار آورده چنین انگیزه‌های خوبی نداشته است.» از این‌رو، پایل درصدد «بازخرید» فوئنگ برمی‌آید و او را از چنگ فاولر به درمی‌آورد و با خود به نیوانگلند می‌برد. وی که از استقلال زیادی برخوردار است و فقط زیر نفوذ به اصطلاح کارشناسی به نام هاردینگ است، در این تردیدی به دل راه نمی‌دهد که، به بهانه پاسداری از ویتنام، کودکانی را قربانی کند. فاولر خود را ناگزیر می‌بیند که در مقابل ابتکارات پایل، کسی که جان وی را نجات داده است بایستد و به نابودسازی وی کمک کند. در اینجا، از ورای افشای مانورهای امریکایی‌ها، سر از مسئله مسئولیت فردی درمی‌آوریم: فاولر ناچار می‌شود کینه خود را به عنوان عاشق معشوق از کف داده بروز دهد، انگیزه‌های خود را بررسی کند، و خلاصه از موضع بی‌طرفانه‌ای که اصل و قاعده زندگی خویش را بر آن ساخته بود، دست بردارد. رمان با کشف جسد پایل آغاز می‌شود و از یادآوری ماجراهای گذشته به فراوانی استفاده می‌کند، ولی راوی داستان فاولر است؛ در حالی که همچنان ترتیب ساده زمانی را رعایت می‌کند. این اثر، هرچند فاقد بُرد داستان اصل قضیه است، از لحاظ تعادل و سبک نگارش موفقیتی خیره‌کننده شمرده می‌شود.