تهرانِ پايتخت در روزگاري نه‌چندان دور شهري کوچک بود، در دامن سلسله‌جبال البرز. همزماني تحولات جهاني با پايتخت‌شدن تهران توسط قاجاران، زندگي اين شهر و مردمانش را دستخوش تحولات شگرفي کرد. شيوه‌ي زندگي ديرپاي ايرانيان در جوامع شهري از طريق سازه‌ي اجتماعيِ تاريخمندي که ما آن را «نظام زندگي محله‌اي» ناميده‌ايم تعيّن مي‌يافت. اين نظام زندگي در دوره‌ي ناصرالدين شاه قاجار، با ظهور اشکال نوين جوامع شهري، با چالش‌هاي جديدي روبه‌رو شد. در اين کتاب، درباره‌ي چندوچون زيست جمعي مردم تهران در قابِ نظام زندگي محله‌اي به روزگار تاريخيِ قدمايي سخن گفته مي‌شود و پيامدهاي برآمدن نخستين اشکال جامعه‌ي شهريِ مدرن بر آن نظام زندگي محله‌ايِ قدمايي توصيف مي‌شود.