ماهي سياه كوچولو، در بدو روايت صمد موجودي است كه عليه روايت ديگر ماهيان سر به راه مي‌شورد و مسير رودخانه را پيش مي‌گيرد. همه جذابيت اين ماهي در آن است كه به گفتار تسليم‌شدگان تن نمي‌دهد. در آغاز و پايان داستان، قدرت بازگويي قصه در انحصار يكي از همان ماهي‌هاي پير باقي مي‌ماند. ماهي سياه كوچولو به‌رغم سادگي ظاهري‌اش يكي از دقيق‌ترين داستان‌هاي ادبيات معاصر ايران است.