در مقالات حاضر، مناسبات دين و سياست از منظر تحولات مفهومي و همچنين مناسبات دو نهاد دين و دولت از لحاظ تحولات تاريخي در طول تاريخ تمدن اسلامي مورد مطالعه قرار گرفته است.