کتاب حاضر حاصل چند جلسه گفتگو با شاهرخ مسکوب است. هدف من از انجام اين مصاحبه‌ها اخذ و ضبط "شرح حال" مسکوب نبود، بلکه آشنايي چندين‌ساله با او و آثارش مرا به اين فکر واداشته بود که شرح زندگي سياسي و علايق فرهنگي و نظرگاه‌هاي ادبي و فلسفي او مي‌تواند سودمند و آموزنده باشد. به‌علاوه، بسيار علاقه داشتم که نظرات او را درباري چند موضوع پراهميت، همچون تفاوت بين فرهنگ ايران و غرب و وضع کنوني فرهنگ ما در قبال غرب و پديدي تجدّد، نقش روشنفکران در سياست در طي دهه‌هاي بعد از جنگ جهاني دوم، فعاليت سياسي و حزبي او و پايه‌هاي فرهنگي هويت ملّي ايراني، به‌ويژه در رابطه با زبان و ادب فارسي، با حوصله و مجال بيشتر جويا شوم. مصاحبه با شاهرخ مسکوب نيز، هم به‌خاطر جايگاه ويژي او در جرگي نويسندگان و منتقدان ادبي معاصر و هم به‌عنوان نموني بارزي از زندگي و روحيات و برداشت‌هاي آن گروه از روشنفکران که در دهه‌هاي 1340 و 1350 در ايران شهرت يافتند، اهميت دارد.