آگاهی انسان نسبت به امور و حوادث جهان به میزان پیشرفت علمی اوست. گر چه در مبانی علوم حتی در ریاضیات، مشکلاتی است که تاکنون مرتفع نشده است با این همه میزان قضاوت و پیشبینی انسان در رویدادهای جهان، قوانین شناختهای است که بر اصل علیت مستقر است. حوزه حکومت این اصل فقط در پدیدهها (فنومنها) است و در هستی و وجود حاکم نیست. هرچه اطلاع انسان نسبت به پدیدههای جهان گسترده شود، وسع نظر او در پیشبینیهای خود فراختر میشود.
